Arnavutluk’ta 20 Şubat 1991’de eski komünist lider Enver Hoca’nın Tiran’da yıkılan heykeli, ülkede komünizmin sona erdiğini sembolize ediyor, yapılan özel anıtlarla yaklaşık yarım asırlık komünist rejimin kurbanları da anılıyor.
Komünizm dönemine ışık tutan birçok müze ve kurumun bulunduğu ülkede rejim kurbanlarını anmak ve onurlandırmak için yeni anıtlar inşa edildi.
O dönemde idam edilenler başta olmak üzere hapishanelerde ve toplama kamplarında acı çekenlerin hatırasına yapılan “Postbllok” (Kontrol Noktası) anıtı, başkent Tiran’da yer alıyor.
Berlin Duvarı’ndan bir parça bulunuyor
Tiran Belediyesinin 2013 yılında yaptırdığı anıt birkaç bölümden oluşuyor.
Yerleştirme sanatıyla yapılan anıt, başkentteki Millet Şehitleri Bulvarı’nda, eskiden komünist rejimin üst düzey yöneticilerinin yaşadığı “Blloku” adıyla bilinen mahallenin girişinde bulunuyor.
“Komünist Tecridin Anıtı” olarak da bilinen “Blloku”da Berlin Belediyesinin Tiran Belediyesine hediye ettiği Berlin Duvarı’nın 2,6 ton ağırlığındaki parçası da yer alıyor. Ayrıca anıtın olduğu alanda bir sığınak ile komünist rejim dönemindeki hapishane ve kampların beton sütunları bulunuyor.
Sığınak, o dönemde komünist lider Enver Hoca da dahil dönemin üst düzey yetkililerinin yaşadığı “Blloku” bölgesinin girişini korumak için inşa edildi.
Anıttaki beton sütunlar ise komünist rejim döneminde muhaliflerin tutulduğu ve zorunlu çalıştırıldıkları Spaç Kampı’ndan getirildi.
Dönemin “Blloku” Mahallesi’ne vatandaşların girmesi yasak olduğundan anıta verilen “Postbllok” adı, komünist rejimin tecridini sembolize ettiği için kullanılıyor.
“Postbllok” anıtı, son yıllarda yerli ve yabancı turistlerin ilgisini çekerken ülkede komünist rejim dönemine ışık tutan birçok müze de bulunuyor.
Enver Hoca’nın heykelinin yıkılması
Arnavutluk’ta Aralık 1990’da öğrenciler tarafından başlatılan komünizm karşıtı protestolar, Tiran’ın merkezine 1988’de yerleştirilen komünist diktatör Enver Hoca’nın heykelinin yıkılmasıyla sonuçlandı.
Enver Hoca’nın heykelinin 20 Şubat 1991’de yıkılması, ülkede yaklaşık yarım asırda birçok zulmün uygulayıcısı komünist rejimin sonu anlamında kabul edildi.
1908’de doğan Enver Hoca, 1944’te iktidara geldiği Arnavutluk’u hayatını kaybettiği 1985’e kadar demir yumrukla yönetti. Hoca’nın ölümünden sonra yerine geçen Ramiz Alia, Arnavutluk dahil tüm Avrupa’yı etkisi altına alan halk gösterileri nedeniyle sadece 6 yıl görevde kalabildi.
Komünizmin Suç ve Sonuçlarını Araştırma Enstitüsü (ISKK) verilerine göre, komünizm döneminde toplama kamplarında tutulan 59 bin 9 kişiden 7 bin 22’si hayatını kaybetti.
34 bin 135 Arnavut siyasi nedenlerle hapsedildi, 984’ü rejim hapishanelerinde yaşamını yitirdi, 6 bin 27’si öldürüldü ve 6 bine yakın kişi kayboldu.
